20 EKIM, 2023

---

20 EKIM, 2023

NOTES ABOUT MONSTERS

Artist Ana María Millán presents a visual universe to combat the isolation of ideological purity, stealing the world-making of video games to enact alternate realities.

Ana María Millán

คลิกที่นี่เพื่อดูข่าวประชาสัมพันธ์ภาษาไทย
Türkçe versiyonu için lütfen aşağı kaydırın.

Ana María Millán’s recent work with animation and video game aesthetics create portals to other worlds. In this text she reflects on her pre-pandemic video Trescaras (Three faces), 2016-207, examining long entrenched conditions of global media in our post-pandemic mindsets. She offers liminal spaces, via screens and the stilted movement of gaming, to shatter the social controls current economic and social realities impose upon the imagination. It is telling that in a time of climate emergency, these games are her chosen space to reconnect humanity with its past, as well as with other living and non-living things. Within the two dimensions of Milan’s games, we might imagine both recuperating a universe of symbolic meanings and rehumanizing our realities. For her dispatch, she introduces her animations to us, leading us from their seemingly-benign initial formations to the power they might wield, connecting Colombia, Europe, and the US to a netherworld of potentiality.

Digital communication and its manifestations, from instant messaging to the replacement of knowledge for information and fake news, has created echo-chambers that safeguard the purity of individual belief systems. This monster of isolation, in physical and intellectual realms, has given power to fascist and totalitarian regimes both historically and today. It is created among us and inside us and it is urgent to recognise it and to take action. We can repurpose tools and aesthetics that bring historical knowledges into an alternate realm, like the worlds created within games. Here they might trace myriad perspectives, predict potential futures, and also imagine new common territories that, in the end, are inside us, along with our inner monsters. The use of animation is a way to bring back the past, to bring archives to life, to shed light on hidden gray zones, to unpack memory,

and also to tell impossible stories that in their telling might become reality.

Sensory deprivation, radio, and wires

In the film The Lives of Others the Stasi agent says to his colleague: “Your guy, Dreyman, is a Type 4. A "hysterical anthropocentrist." Can't bear being alone, always talking, needing friends. That type should never be brought to trial. They thrive on that. Temporary detention is the best way to deal with them. Complete isolation and no set release date. No human contact the whole time, not even with the guards. Good treatment, no harassment, no abuse, no scandals, nothing they could write about later. After 10 months, we release. Suddenly, that guy won't cause us any more trouble. Know what the best part is? Most Type 4s we've processed in this way never write anything again. Or paint anything, or whatever artists do... And that without any use of force. Just like that. Kind of like a present.” Confinement and control of spaces are strategies, and psychology and criminology are the disciplines to maintain control over humans and non-humans. Through confinement and control the monsters are in charge of stripping of any meaning. Strings and wires are the conductors.

Burials prohibition

In wars and in pandemics proper burials are prohibited. In the film The Son of Saul (László Nemes, 2015) an imprisoned Jewish man in a concentration camp decides to find a rabbi to give a dead child a proper burial. According to the essay “El hijo de Saúl, El rescate de lo simbólico en el horror totalitario,” the Colombian psychoanalyst Victor Salamanca notes that this moment in the film restores power of symbolic meaning amidst abjection. Confinement and control of spaces are used as strategies, and psychology and criminology are the disciplines to maintain control over humans and non-humans. Through confinement and control the monsters are in charge of stripping any meaning. To resist, is to reject dehumanization through enacting rituals of burial, thus recuperating meaning in the face of horror. Restoring rituals that connect nature with human existence, and that bring the past into the present, reanimates symbolic meanings. This returns us to our humanity.

Proper burials cannot take place in wars and also were prohibited during the pandemic because an invisible virus was in charge of us. A virus can be a monster too.

Visible and Invisible Monsters

During the 1950s, and then the 1970s, monstrous insect invasions in films were used as a metaphor of the threat of alternate forms of governance and state organization.

During the 1990s, Andres Sandoval Alba and I ran one of the first editing and animation studios in Cali, Colombia. We made animations for corporations in order to finance our art projects. Several major pharmacological companies based in France and Germany liked our work. They hired us to animate sympathetic monsters in order to promote their products. They used our animations in promotional material within the factories to create empathy between the workers and management. Our monsters, invented in Cali, were commissioned by and later used in France and Germany, where there is a concentration of the pharma industry. Today, corporate pharma advertisements continue using our images of animated monsters to illustrate the viruses and bacterias as life threat.

Read Past Protodispatches here

* * *

ภาษาไทย

บทบันทึกเกี่ยวกับปีศาจ

(บทความนี้เป็นส่วนหนึ่งของการร่วมมือระหว่าง GroundControl และพันธมิตรสื่อทางศิลปะ Protocinema ผู้เผยแพร่สื่อดิจิทัลด้านศิลปะรายเดือน เพื่อนำเสนอมุมมของของศิลปินที่มีต่อสังคมร่วมสมัย การเมือง วัฒนธรรม สิ่งแวดล้อม และเศรษฐกิจ โดยดำเนินการผ่าน Protodispatch ผู้เป็นตัวกลางเผยแพร่ข่าวประจำเดือนให้แก่พันธมิตรในเครือ โดย GroundControl ได้รับเกียรติให้เป็นพันธมิตรสื่อเพื่อเผยแพร่บทความในภาษาไทย ร่วมกับ Artnet.com จากนิวยอร์ก และ Argonotlar.com จากอิสตันบูล เพื่อร่วมกันสร้างโครงข่ายของระบบนิเวศน์ทางศิลปะที่เข้มแข็ง และเพื่อให้ผู้สนใจศิลปะชาวไทยสามารถเข้าถึงได้โดยปราศจากกำแพงด้านภาษา)

บทบันทึกเกี่ยวกับปีศาจ

Ana María Millán

ผลงานชิ้นล่าสุดของศิลปิน Ana María Millán ที่ประกอบสร้างขึ้นจากสุนทรียะของแอนิเมชันและวิดีโอเกมนั้น เปรียบได้กับการเปิดประตูมิติสู่โลกอื่น ในบทความนี้ เธอย้อนรำลึกถึงผลงานภาพเคลื่อนไหวของเธอ Trescaras (Three faces) (2016-2017) ที่ถูกสร้างสรรค์ขึ้นก่อนการมาถึงของวิกฤติโรคระบาดที่จะแพร่ไปทั่วโลก การย้อนรำลึกถึงงานชิ้นเก่าก่อนนี้ เป็นไปเพื่อสำรวจสภาพการณ์และข้อจำกัดของสื่อมวลชนทั่วโลกที่ดำเนินมาเนิ่นนาน ภายใต้ทัศนคติที่เปลี่ยนไปหลังเหตุการณ์โรคระบาด Millán ชวนผู้ชมไปสำรวจพื้นที่ซึ่งดำเนินไปบนขอบเขตของหน้าจอและการเคลื่อนไหวอันไม่เป็นธรรมชาติของเกม เพื่อตีแผ่การควบคุมทางสังคมและเศรษฐกิจในโลกความเป็นจริงที่ทำงานผ่านการนำเสนอ ‘ภาพจินตนาการ’ การที่ศิลปินเลือกใช้เกมเป็นพื้นที่ในการเชื่อมต่อมนุษย์เข้ากับอดีต รวมทั้งสิ่งมีชีวิตและไม่มีชีวิตอื่น ๆ นับเป็นสัญญะอันสำคัญ ภายในมิติทั้งสองที่มีอยู่ในเกมของ Millán เราอาจจินตนาการถึงการฟื้นฟูจักรวาลอันเต็มไปด้วยความหมายเชิงสัญลักษณ์ และคืนความเป็นมนุษย์ให้กับเราเหล่าผู้อาศัยอยู่ในโลกความเป็นจริง ด้วยการใช้พื้นที่แห่งโลกจินตนาการที่ศิลปินมอบให้ ในบทความนี้ ศิลปินได้แนะนำเราให้รู้จักกับผลงานแอนิเมชันของเธอ และพาเราไปสำรวจตั้งแต่ขั้นตอนการสร้างที่ดูไร้พิษภัย ไปจนถึงแง่มุมของอำนาจที่แฝงอยู่ ซึ่งเชื่อมต่อทั้งประเทศโคลัมเบีย ยุโรป และสหรัฐอเมริกาเข้ากับโลกแห่งความตายที่ทุกสิ่ง (อาจ) เป็นไปได้

การสื่อสารทางระบบดิจิทัลรูปแบบต่าง ๆ ตั้งแต่การรับส่งข้อความในพริบตา ไปจนถึงการแทนที่ความรู้ด้วยข้อมูลจริงและเท็จอันเกิดจากการจงใจบิดเบือน ได้สร้างห้องเสียงสะท้อนขึ้นเพื่อปกป้องความบริสุทธิ์ของระบบความเชื่อในระดับปัจเจก ปีศาจแห่งการกีดกันนี้ได้มอบอำนาจทั้งในทางกายภาพและจิตสำนึกให้กับระบอบเผด็จการและอำนาจนิยมเด็ดขาดมาแล้วมากมาย ทั้งในประวัติศาสตร์จนถึงทุกวันนี้ โดยถือกำเนิดขึ้นภายในหมู่คน รวมถึงภายในจิตใจของเราเอง ซึ่งเป็นปัญหาที่ควรถูกยอมรับและแก้ไขโดยด่วน เราสามารถประยุกต์เอาเครื่องมือและสุทรีย์ภาพที่สามารถเชิดชูองค์ความรู้ในประวัติศาสตร์มาสร้างเป็นมิติคู่ขนาน ราวกับโลกที่สร้างขึ้นในวิดีโอเกม ภายในมิติใหม่นี้พวกเขาอาจสามารถมองเห็นมุมมองได้หลากหลายและคาดคะเนถึงอนาคตที่เป็นไปได้ ทั้งยังจินตนานการถึงอาณาเขตใหม่ที่ท้ายที่สุดแล้วดำรงอยู่ในตัวเราทุกคน การจินตนาการถึงเรื่องเหล่านี้ทำให้เราได้เผชิญหน้ากับปีศาจภายในของเรา พลังงานแห่งการทำลายล้างที่สถิตอยู่ภายในมนุษย์ทุกคน ซึ่งพร้อมจะปรากฏตัวผ่านความรู้สึกไม่ปลอดภัย ความอ่อนแอ และความอคติของเราเอง การใช้แอนิเมชันจึงเป็นหนทางหนึ่งในการโอบรับกระบวนการภายในนี้ และส่องแสงไฟไปยังพื้นที่สีเทาอันซ่อนเร้นเพื่อปลดปล่อยความทรงจำ และเพื่อเล่าถึงเรื่องราวที่เป็นไปไม่ได้ แต่เมื่อเล่าออกมาแล้ว ก็อาจกลายเป็นความจริงได

แอนิเมชันจึงเป็นหนทางหนึ่งในการโอบรับกระบวนการภายในนี้ และส่องแสงไปยังพื้นที่สีเทาที่ถูกซ่อนเร้นไว้ เพื่อปลดปล่อยความทรงจำ และเพื่อเล่าถึงเรื่องราวที่เป็นไปไม่ได้ แต่เมื่อเล่าออกมาแล้ว ก็อาจกลายเป็นความจริงได้

การกีดกันทางประสาทสัมผัส วิทยุ และสายไฟ

ในผลงานภาพยนตร์ The Lives of Others เจ้าหน้าที่หน่วยสตาซีกล่าวกับเพื่อนร่วมงานของเราว่า:

คนของนาย Dreyman น่ะ เขาเป็นคน “จำพวกที่ 4” หรือพวก “มานุษยประมาณนิยมแบบตีโพยตีพาย” พวกเขาทนการอยู่คนเดียวไม่ได้ ต้องพูดคุยตลอดเวลา และต้องการเพื่อน คนจำพวกนี้ไม่ควรถูกนำมาขึ้นศาล เพราะพวกเขาถูกหล่อเลี้ยงด้วยวิ่งเหล่านั้น การกักกันตัวชั่วคราวคือวิธีจัดการที่ดีที่สุด การบังคับโดดเดี่ยวโดยสมบูรณ์อย่างไม่มีกำหนด โดยไม่ให้มีปฏิสัมพันธ์กับมนุษย์คนอื่นเลยตลอดระยะเวลานั้น แม้แต่ยามเฝ้าก็ตาม เลี้ยงดูพวกเขาให้ดี ห้ามกลั่นแกล้ง ห้ามรังแก ห้ามก่อเหตุฉาว ห้ามทำอะไรก็แล้วแต่ที่พวกเขาอาจเขียนถึงทีหลัง สัก 10 เดือนถัดมาค่อยปล่อยตัว ทีนี้ไอ้หมอนั่นก็จะไม่สร้างปัญหาให้เราอีกเลย แล้วรู้ไหมว่าส่วนที่ดีที่สุดคืออะไร? คน “จำพวกที่ 4” ที่เราจัดการด้วยวิธีนี้จะไม่เขียนอะไรอีกเลย หรือวาดภาพ หรืออะไรก็แล้วแต่ที่ศิลปินทำกัน โดยไม่ต้องลงแรงเลยด้วยซ้ำ แค่นั้นเลย อย่างกับเป็นของขวัญ

การกักกันและควบคุมพื้นที่เป็นกลยุทธ์ และจิตวิทยารวมถึงอาชญาวิทยาก็เป็นสาขาวิชาที่มีขึ้นเพื่อดำรงไว้ซึ่งการควบคุมทั้งมนุษย์และสิ่งอื่นทั้งหมด เหล่าปีศาจเองมีหน้าที่ในการทำลายความหมายของทุก ๆ สิ่งผ่านการกักกันและควบคุม โดยมีเชือกและสายไฟเป็นเหมือนวาทยกรผู้ควบคุมทุกอย่าง

การห้ามฝังศพ

ในภาวะสงครามหรือวิกฤติโรคระบาด การฝังศพคนตายตามพิธีกรรมต่าง ๆ มักถูกสั่งระงับลงชั่วขณะ ในภาพยนตร์ Son of Saul (directed by László Nemes, 2015) ชายชาวยิวในค่ายกักกันตัดสินใจตามหารับบีให้มาประกอบพิธีฝังศพให้เด็กคนหนึ่ง โดยในบทความ “El hijo de Saúl, El rescate de lo simbólico en el horror totalitario” นักจิตวิเคราะห์ Victor Salamanca ตั้งข้อสังเกตว่าวินาทีนี้ในภาพยนตร์ถือเป็นการกอบกู้พลังของความหมายเชิงสัญลักษณ์ท่ามกลางความน่าสังเวช การกักกันและควบคุมพื้นที่เป็นกลยุทธ์ และจิตวิทยารวมถึงอาชญาวิทยาก็เป็นสาขาวิชาที่มีขึ้นเพื่อดำรงไว้ซึ่งการควบคุมทั้งมนุษย์และสิ่งอื่นทั้งหมด เหล่าปีศาจเองนั้นมีหน้าที่ในการทำลายความหมายของทุกๆ สิ่งผ่านการกักกันและควบคุม การต่อต้านการควบคุมนี้จึงเท่ากับการปฏิเสธการลดทอนความเป็นมนุษย์ การประกอบพิธีกรรมฝังศพจึงสามารถฟื้นฟูความหมายของตัวเองได้เมื่อเผชิญกับความน่าสะพรึงกลัว โดยการฟื้นฟูพิธีกรรมซึ่งเชื่อมต่อธรรมชาติเข้ากับการดำรงอยู่ของมนุษย์ และนำพาอดีตมาสู่ปัจจุบัน จึงสามารถชุบชีวิตความหมายเชิงสัญญะได้ แอนิเมชันนี้จึงเป็นการพาเราหวนคืนสู่ความเป็นมนุษย์อีกครั้ง

การฝังศพตามประเพณีไม่สามารถเกิดขึ้นได้ในภาวะสงคราม และยังถูกห้ามอย่างเด็ดขาดในภาวะโรคระบาด เพราะไวรัสที่มองไม่เห็นได้เข้ามามีอำนาจเหนือเรา ไวรัสจึงมีสถานะเป็นปีศาจได้เช่นกัน

ปีศาจที่มองเห็นและมองไม่เห็น

ตลอดช่วงทศวรรษ ค.ศ.1950 และอีกครั้งในทศวรรษ ค.ศ.1970 ภาพยนตร์มากมายได้ใช้การรุกรานของฝูงแมลงปีศาจเพื่อเปรียบเทียบถึงภัยของระบบการปกครองและการจัดการรัฐรูปแบบอื่นๆ

ในช่วงทศวรรษ ค.ศ. 1990 Andres Sandoval Alba และฉันได้ร่วมกันเปิดสตูดิโอการตัดต่อและแอนิเมชันแห่งแรก ๆ ในเมืองคาลี ประเทศโคลอมเบีย เราสร้างผลงานแอนิเมชันให้กับบริษัทต่าง ๆ เพื่อเป็นทุนให้กับงานศิลปะของเรา ในเวลาต่อมา มีบริษัทเภสัชวิทยาใหญ่ ๆ จำนวนหนึ่งในเยอรมนีและฝรั่งเศสที่ชอบผลงานของเรา จึงจ้างให้เราสร้างปีศาจผู้น่าเห็นใจเพื่อนำเสนอสินค้าของพวกเขา โดยพวกเขานำปีศาจเหล่านี้ไปใช้ในสื่อโฆษณาภายในโรงงานของพวกเขาเอง เพื่อสร้างความเห็นใจกันระหว่างคนงานและผู้จัดการ ซึ่งทุกวันนี้โฆษณาบริษัทเภสัชเหล่านี้ยังคงใช้ปีศาจเพื่อสร้างภาพให้ไวรัสและแบคทีเรียเป็นภัยต่อชีวิต การกักกันและควบคุมพื้นที่เป็นกลยุทธ์ และจิตวิทยารวมถึงอาชญาวิทยาก็เป็นสาขาวิชาที่มีขึ้นเพื่อดำรงไว้ซึ่งการควบคุมทั้งมนุษย์และสิ่งอื่นทั้งหมด เหล่าปีศาจเองนั้นมีหน้าที่ในการทำลายความหมายของทุก ๆ สิ่งผ่านการกักกันและควบคุม

สำหรับงานของฉัน ฉันใช้ปีศาจเหล่านี้และพลังของพวกมันในพื้นที่อันจำกัดของเกม สุนทรีย์ภาพและรูปแบบของเกมเหล่านี้สร้างพื้นที่สำหรับการฟื้นฟูประเพณีซึ่งเปิดโอกาสให้ปัจจุบันสามารถเชื่อต่อกับอดีต และความเป็นจริงสามารถเชื่อมต่อกับธรรมชาติและจินตนาการ การใช้วิดีโอเกมเป็นสื่อ ในเชิงกลยุทธ์ยังทำให้สามารถคืนความหมายเชิงสัญญะ และความเป็นมนุษย์ของเราเองด้วย แม้ว่าอาจมีปีศาจอยู่ท่ามกลางพวกเรา แต่เราจะสามารถใช้การมีอยู่ของพวกมันเพื่อรื้อฟื้นความหมายที่ถูกพวกมันแย่งชิงไปกลับมาได้หรือไม่?

Ana María Millán, Trescaras, 2017-2018

Read Past Protodispatches here

* * *
TÜRKÇE

Canavarlar hakkında notlar

Sanatçı Ana María Millán video oyunlarının estetik ve form olanaklarını gri bölgelere ışık tutmak ve anlatıldığında gerçeğe dönüşebilecek imkânsız hikâyeleri anlatmak için kullanıyor.

Ana María Millán

Ana María Millán’ın animasyon ve video oyunu estetiğine yönelik son çalışmaları, başka dünyalara açılan kapıları aralıyor. Sanatçı bu metinde, pandemi öncesindeki video çalışması olan Trescaras (Üç Surat) üzerine düşüncelerini aktarıyor ve küresel medyanın uzun süredİir yerini sağlamlaştırmış olan koşullarını pandemi sonrası zihin yapılarımız üzerinden irdeliyor. Mevcut ekonomik ve sosyal gerçekliklerin hayal gücüne hareketler, sosyal kontrolleri yıkmak için ekranlar ve uyarlanmış video oyunlarından esinlenmiş hamleleri aracılığıyla liminal alanlar sunuyor. Bu durum bize, iklim acil durumunun yaşandığı bir dönemde, bu oyunların insanlığın geçmişiyle ve diğer canlı ve cansız varlıklarla yeniden bağlantı kurmak için sanatçı tarafından seçilmiş bir alan olduğunu gösteriyor. Millán’ın oyunlarının iki boyutu olarak, hem sembolik anlamlardan oluşan bir evreni yeniden canlandırmayı hem de gerçekliklerimizi yeniden insanileştirmeyi hayal edebiliriz. Sanatçı bu yazısında bize animasyonlarını tanıtırken, aynı zamanda bize onların görünüşte iyi niyetli olarak adlandırılabilecek başlangıç oluşumlarından, Kolombiya, Avrupa ve ABD’yi de içine alan bir ihtimaller cehennemine çevirerek nasıl bir güce dönüşebileceklerine dair rehberlik ediyor.

Dijital iletişim ve tezahürleri, anlık mesajlaşmadan bilginin bilgilendirme ya da kasıtlı yanlış bilgilendirme için değiştirilmesine kadar, bireysel inanç sistemlerinin saflığını himayesi altına alan yankı odaları yarattı. Bu izolasyon canavarı, fiziksel ve entelektüel alanda, hem tarihteki hem de günümüzdeki faşist ve totaliter rejimlere daima güç verdi. Bu durum hem kendi aramızda hem de kendi içimizde yaratılmaya devam etmekte ve acilen farkına varılıp harekete geçilmesi gerekmektedir. Bizler, tıpkı oyunlar içinde yaratılan dünyalarda olduğu gibi, tarihsel bilgileri alternatif bir alana taşıyan bu araçları ve estetiği yeniden tasarlayabiliriz. Böylece sayısız perspektifin izi sürülebilir, potansiyel gelecekler tahmin edilebilir ve nihayetinde içimizde olan yeni ortak bölgeler tasavvur edilebilir. Bu tür hayaller, içimizdeki canavarlarla ve güvensizlikler, kırılganlıklar ve önyargılar yoluyla tüm insanların içinde var olan yıkıcı güçlerle yüzleşmeyi sağlar. Animasyonun kullanımı, bu iç çalışmayı kabul etmenin, gizli gri bölgelere ışık tutmanın, hafızayı boşaltmanın ve anlatıldığında gerçeğe dönüşebilecek imkânsız hikâyeleri anlatmanın bir yoludur.

Animasyonun kullanımı, bu iç çalışmayı kabul etmenin, gizli gri bölgelere ışık tutmanın, hafızayı boşaltmanın ve anlatıldığında gerçeğe dönüşebilecek imkânsız hikâyeleri anlatmanın bir yoludur.

Duyusal yoksunluk, radyo ve kablolar

Başkalarının Hayatı filmindeki Stasi ajanı meslektaşına şöyle diyor:

Mesela şu adam, Dreyman… 4. tipe giriyor. ‘Histerik bir insan merkezci’. Yalnız başına kalamaz. Sürekli konuşmalı, etrafında arkadaşları olmalı. Bu tipler asla mahkemeye çıkarılmamalı. Yoksa bundan beslenriler. Her şey tutukluluğu sırasında halledilmeli. Süresi belirsiz bir şekilde hücre hapsinde tutulmalı. Bu süre içinde hiç kimseyle iletişim kurmamalı, gardiyanlarla bile. Kendisine en iyi şekilde davranılmalı. Zorlamalar, kötü muameleler, skandallar olmadan. Sonrasında hakkında yazabileceği hiçbir şey olmamalı. 10 ay sonra da birden onu serbest bırakırız. O andan sonra bize sorun çıkarmaz. En iyi kısmının ne olduğunu biliyor musun? Bu şekilde davrandığımız 4. tiptekilerin birçoğu sonrasında bir daha hiç bir şey yazmıyorlar. Resim yapmıyorlar ya da sanatsal başka hiç bir şey… Üstelik bu herhangi bir baskı olmadan gerçekleşiyor, kendiliğinden. Sanki bir hediye gibi…

Hapsetme ve alan kontrolü birer strateji, psikoloji ile kriminoloji ise insanlar ve insan olmayanlar üzerinde kontrolü sürdüren disiplinlerdir. Canavarlar da hapsetme ve kontrol yoluyla her şeyin anlamını yok etmekten sorumludur. Teller ve kablolar ise bunu iletimini sağlarlar.

Cenaze yasağı

Savaşlarda ve salgın hastalıklarda usulüne uygun cenaze törenleri yasaktır. Saul’un Oğlu (yönetmen László Nemes, 2015) filminde, bir toplama kampında hapsedilmiş Yahudi bir adam, ölen bir çocuğa usulüne uygun şekilde bir cenaze töreni yapacak bir haham bulmaya karar verir. Kolombiyalı psikanalist Victor Salamanca, “El hijo de Saúl, El rescate de lo simbólico en el horror totalitario (Saúl’un oğlu, Totaliter dehşette simgeselin kurtarılması)” başlıklı makalesinde filmdeki bu ânın, atılmışlık (abjection) içerisindeki sembolik anlamın gücünü geri kazandırdığını belirtiyor. Hapsetme ve alan kontrolü birer strateji, psikoloji ile kriminoloji ise insanlar ve insan olmayanlar üzerinde kontrolü sürdüren disiplinlerdir. Canavarlar da hapsetme ve kontrol yoluyla her şeyin anlamını yok etmekten sorumludur. Direnmek, insanlıktan çıkmayı reddetmektir. Böylece cenaze töreni ritüellerini hayata geçirmek, dehşet karşısında anlamı yeniden kazanır. Doğayı insan varoluşuyla buluşturan, geçmişi bugüne taşıyan ritüeller, sembolik anlamları yeniden canlandırıyor. Böylesi bir reanimasyon bizi insanlığımıza geri döndürür.

Savaşlarda yapılamayan usulüne uygun cenaze törenleri pandemi sırasında da yasaklıydı, çünkü görünmez bir virüs bizi yönetiyordu. Bir virüs de pekala bir canavar olabilir.

Görünür ve görünmez canavarlar

1950’lerde ve daha sonra 1970’lerde, filmlerde konu alan canavarca böcek istilaları, alternatif yönetim ve devlet örgütlenmesi biçimlerinin tehdidini temsil eden bir metafor olarak kullanıldı.

1990’larda Andres Sandoval Alba ve ben Kolombiya’nın Cali kentindeki ilk kurgu ve animasyon stüdyolarından birini işletiyorduk. Sanat projelerimizi finanse etmek amacıyla kurumlara animasyonlar yaptık. Fransa ve Almanya merkezli birçok büyük farmakoloji şirketi çalışmalarımızı beğendi. Bu şirketler bizden ürünlerini tanıtmak için sempatik canavarlardan animasyonlar yapmamızı istediler. İşçiler ve yönetim arasında empati yaratmak için bunları fabrikalarındaki tanıtım materyallerinde kullandılar. Günümüzde ise kurumsal ilaç reklamları halen, virüsleri ve bakterileri yaşamı tehdit eden öğeler olarak göstermek için animasyonlu canavarlar kullanmaya devam ediyor.

İşlerimde, oyun dünyasının sınırlı alanı içerisinde bu canavarları ve güçlerini kullanıyorum. Bu tür oyunların estetiği ve formatları, şimdiki zamanın geçmişle yeniden bağlantı kurabileceği ve gerçekliğin doğa ve hayal gücüyle yeniden bağlantı kurabileceği ritüellere yeniden hayat vermek için alan açıyor. Video oyunlarını taktiksel olarak kullanmak, kendi insanlığımızın yanı sıra sembolik anlamı da geri kazanmayı mümkün kılıyor. Aramızda canavarlar olabilir ama bizler onların varlığını, alıp götürdükleri anlamı yenilemek için kullanabilir miyiz?

Çeviri: Erdem Gürsu

Protocinema’nın yeni dijital yayını PROTODISPATCH, sanatçıların kıtalararası kaygıları ele aldığı, kişisel bakış açılarını içeren deneme serilerinden oluşuyor. İngilizce dilinde yayınlanan denemeler Argonotlar ve Protocinema işbirliğiyle önümüzdeki yıl boyunca her ay Türkçe olarak Argonotlar’da kendine yer bularak bu küresel kaygıların Türkiye sanat ortamında da tartışılmasına alan açacak. Protodispatch’in diğer yayın partnerleri, New York’tan Artnet.com ve Bangkok’dan GroundControlth.com

Read Past Protodispatches here