PROTOCINEMA SCREENING: GÜNEŞIN DOĞDUĞU YER

Andreas Angelidakis ve Angelo Plessas, Ali Kazma, Lara Ögel, Rania Stephan, Hasan Özgür Top

14 Kasım 2018 Çarşamba, 19:00–20:00
Swiss Institute
38 St. Marks Place, New York

Protocinema, New York’taki Swiss Institute’ta, Atina, İstanbul ve Beyrut’lu sanatçıların tek kanallı video işlerinin bir gecelik gösterimi Where the Sun Rises’i (Güneşin Doğduğu Yer) sunar. Andreas Angelidakis ve Angelo Plessas, Ali Kazma, Lara Ögel, Rania Stephan, ve Hasan Özgür Top’un yeni çalışmaları felaket, korku, sapkınlık, yer değiştirme gibi güncel koşullarına ve zaman ve mekan içinde hapis kalma duygusuna cevap veriyor. Bu videoların A.B.D. prömiyeri Protocinema’nın bölgeler arası farklılıklara dair empati ve anlayışa yol açma ve diyalog kurma misyonunun bir parçası olarak gerçekleşiyor.

Andreas Angelidakis ve Angelo Plessas’in (Yunanistan) Dourou Dourou, 2016, çalışması müzisyen Kontantinos Vita ile işbirliğinde, Atina kent manzarasını betimleyen bir animasyon ve biçim değiştiren dinamik grafiklerden oluşuyor. Videoda yer alan şarkı aslen Yunan göçmen Marika Papagika’nin 1920’lerin New York’unda icra ettiği bir şarkı. Papagika, iki ülkenin ilişkilerinin gergin olduğu bir dönemde hem Türkçe hem Yunanca şarkılar icra etmesiyle tanınırdı. Kendini Hem Osmanlı İmparatorluğu’nun, hem de Yunan kökeninin bir ürünü olarak görürdü. (4 dakika, 3 saniye)

Ali Kazma (Türkiye), Kasa, 2016, Norveç ile Kuzey Kutbu arasındaki Svalbard adasında yer alan, doğal veya insan kaynaklı bir afet ihtimaline karşı tohum deposu olarak tasarlanmış olan Küresel Tohum Kasasının içinden ve dışından görüntüler sunuyor. Çekimlerin seyire dayalı düşünsel çerçevesi bu mekanın çarpıcı fizikselliğini, metafizik deneyimini vurgulayarak betimliyor. (3 dakika, 18 saniye)

Lara Ögel (Türkiye), mantar, 2018, dünyanın çeşitli yerlerinde mantar elleyen ve mantarları belgeleyen insanların çevrimici buluntu görüntülerinden kurgulanmış bir montaj. Bu kısa video, baskılanan cinsel arzunun başkalaşmasını ve bu arzuları ifade edememe halini irdeliyor. Hem cinsel arzunun, hem insanın doğayla olan çatışmalı ilişkisinin apaçık sapkınlığı hem politik hem kişisel koşullara karşılık geliyor. Ögel’in videosu insan uyumsuzluğunun mahrem ve kamusal psişedeki daha derin görünümlerine sızıyor. (3 dakika, 6 saniye) Rania Stephan (Lübnan), Threshold (Eşik), 2018, Kamal El Sheikh’in yönetmenliğini üstlendiği The Master of Time (1987) isimli Mısırlı bilimkurgu filminden alıntı. Video, orijinal bilimkurgu filminden yalnızca sınır geçişleri, geçitler ve kapılar gibi geçiş karelerinin montajından oluşuyor. Tipki filmin ana karakteri gibi, izleyici de başka bir mekan ve zaman kurgusunda hapis kalıyor. Bu yeni, yoğunluşatırılmış versiyon kurgu ile soyutlamanın, anlatı ile deneyselliğin, sinema ile sanatın eşiğinde konumlanıyor. (10 dakika) Hasan Özgür Top (Türkiye), Atölye, 2018, izleyiciyi İstanbul’da Türk bayrağı imal eden bir dükkana götürüyor. Filmdeki ince ama önemli bir değişim, Irak’taki Kürt partisi KDP (Kuristan Demokratik Partisi) ile olan ekonomik bağları gözler önüne seriyor; Iraklı Kürtleri desteklemek Türk milliyetçi ideallerine aykırı olmasına rağmen. Bu çelişkiler, günümüzdeki toplumsal ve politik koşulların küresel ölçekteki taşma noktasına denk gelen, kapitalizmin ulusa olan sadakatin yerine geçişinin Türkiye’deki örneklerini oluşturuyor. (28 dakika)

Swiss Institute’a teşekkürler

Protocinema farklı yerlerde ve mekanlarda mekana duyarlı sergiler düzenleyen gezgin bir sanat kuruluşudur. Yüksek sanatsal nitelikte, herkesin erişebileceği, bağlama özgü projeler üretir. Protocinema kamusal programlar aracılığıyla bölgeler arasındaki farkları anlamak için empatinin yolunu açar. 2011’de Mari Spirito tarafından kurulan Protocinema belirli bir mekanda sabit kalmaz, mekanlarını seçerken değişen küresel endişelere ve yerel koşullara cevap vermeyi amaçlar. Protocinema.org

Protocinema destekçisi olan vakıflara içten teşekkürlerini sunar: Henry Moore Vakfı, Londra; Mondriaan Fonu, Hollanda; Italyan Kültür Enstitüsü, Istanbul; ; SAHA Derneği, Istanbul; Cowles Charitable Trust, New York; Pro Helvetia, Istanbul; Fransiz Kültür Merkezi, Istanbul; Moon and Stars Project Grants of American Turkish Society, New York; Avrupa Birliği desteği ile NEARCH projesi; Asya Kültür Konseyi, New York ve SPOT Cağdaş Sanat Projeleri, Istanbul.